“علیرضا محمدی” بمناسبت ۲۸ آذرماه ۱۳۶۱ بود که شهر دزفول مورد اصابت ده‌ها موشک ارتش بعث عراق قرار گرفته طی یادداشتی به تحلیل چرایی توجه و کینه دشمن نسبت به دزفول پرداخته که این متن در روزنامه جوان نیز به چاپ رسیده است.

«شهرموشک‌ها» که در سال‌های دفاع مقدس عنوانی شناخته شده برای دزفول به شمار می‌رفت، حتی پیش از واقعه ۲۸ آذرماه نیز به این شهر اطلاق می‌شد چراکه دزفول به عنوان اولین شهر کشورمان در روزهای ابتدایی جنگ مورد اصابت موشک‌های عراقی قرار گرفت و از همان ایام پذیرای وحشیانه‌ترین هجوم‌های هوایی بعثی‌ها بود.

علت توجه و کینه دشمن نسبت به دزفول چه بود؟

جمله‌ای از صدام نقل می‌شود که گفته بود دزفول را فراموش نکنید. او به فرماندهان ارتش بعث سفارش کرده بود کاری کنند تا مردم این شهر، خانه و زندگی‌شان را رها کرده و شهر را ترک کنند. شاید برای ریشه‌یابی این همه توجه صدام به شهر دزفول باید به روزهای ابتدایی جنگ و نبرد در شرق کرخه اشاره کرد که اهالی دزفول در کنار تیپ دوم زرهی این شهر مانع دستیابی دشمن به پل نادری و عبور از آن برای دست‌اندازی به شهرهایی چون شوش، اندیمشک و از همه مهمتر دزفول شدند. اما پیش از آن، باید توجه داشت که مردم دزفول در حمایت از انقلاب و سپس جنگ تحمیلی نقش بی‌بدیلی داشتند و نماز جمعه‌های باشکوه این شهر با حضور رزمندگان اسلام و حمایت مردم آن دیار از جبهه‌ها، ‌خاطراتی فراموش نشدنی را رقم زد که باعث می‌شد دزفول در دوران دفاع مقدس به عنوان «شهر مقاومت» شناخته شود.

اما در کنار ایستادگی دزفولی‌ها در برابر دشمن که این شهر را چون خاری در چشم صدام قرار داده بود، موقعیت سوق‌الجیشی شهر در صحنه نبرد نیز از جمله عوامل مهمی است که سبب توجه دشمن به آن می‌شد. کسانی که از نقشه سیاسی استان خوزستان اطلاع دارند به خوبی می‌دانند که دزفول در شمال این استان، گلوگاه خوزستان به شمار می‌رود و در صورت تصرف این شهر، راه‌های منتهی به خوزستان بسته می‌شد و دشمن می‌توانست ادعا کند که تمام استان نفت‌خیز کشورمان را در اختیار گرفته است. سرلشکر حسن‌الدوری به عنوان یکی از فرماندهان ارتش بعث در این خصوص گفته بود: کلید فتح تهران در دزفول است؛ کرانه‌های دزفول تا مسجد سلیمان و خرم‌آباد می‌باشد؛ دزفول گلوگاه خوزستان و گذرگاه جبهه‌ها و محل تقویت روحیه رزمندگان بود.

بنابراین خلق و خوی مردم مذهبی و انقلابی این شهر و حمایت‌شان از رزمندگان، در کنار موقعیت سوق‌الجیشی دزفول باعث شده بود تا دشمن تمام سعی خود را برای تخلیه شهر از مردمانش انجام دهد تا مگر در خلأ وجود مقاومت مردمی، تصرف دزفول سهل و آسان شود. لذا از همان روزهای اولیه جنگ، ‌در حالی که قوای عمدتاً زرهی دشمن در پشت کرخه متوقف شدند، ارتش بعث سعی کرد تا با بمباران هوایی و موشکی، دزفولی‌ها را فراری دهد.

۱۶ مهر۵۹

۱۶ مهرماه ۱۳۵۹ یعنی در حالی که تنها ۱۷ روز از شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گذشته بود، متجاوزان برای اولین بار از موشک‌های زمین به زمین برای هدف قرار دادن دزفول استفاده کردند تا نام این شهر به عنوان اولین مکانی که مورد هجوم موشکی دشمن قرار گرفته، در تاریخ دفاع مقدس ثبت شود. در این حادثه دزفول با ۳ فروند موشک زمین به زمین از نوع «فراگ۷» مورد حمله قرار گرفت که منجر به ویرانی ۵۰ خانه و مغازه و جان باختن دست‌کم ۶۰ نفر و مجروح شدن ۳۰۰ نفر دیگر از مردم بی‌دفاع و غیرنظامی این شهر شد.

پس از آن نیز دزفول بارها و بارها مورد هجوم وحشیانه حملات هوایی و موشکی دشمن قرار گرفت تا به آنجا که در طی دفاع مقدس، خاک این شهر آمار خیره‌کننده اصابت چیزی در حدود ۱۷۶ موشک غول‌پیکر «فراگ ۷» و اسکاد دشمن را در خود ثبت کرده است. هواپیماهای دشمن نیز ۴۸۹ بمب و راکت را بر سر مردم این شهر ریختند تا این ارقام با هجوم آتشبارهای عراقی که ۵۸۲۱ گلوله توپ را به نقاط مختلف دزفول شلیک کردند، کلکسیونی از وحشیگری‌های ارتش بعث را به نمایش بگذارند.

اما ماحصل این همه هجوم ناجوانمردانه تقدیم ۲۶۰۰ شهید، ۴۰۰۰ جانباز و ۱۴۷ مفقود و جاویدالاثر بود که البته بخشی از این آمار با حضور رزمندگان دزفولی در جبهه‌های جنگ رقم خورده است. همچنین ۱۹۵۰۰ واحد مسکونی در شهر دزفول براثر بمباران‌های دشمن بین ۲۰ تا ۱۰۰ درصد آسیب دیدند و آمار شهدای موشکی این شهر به صورت قطعی ۷۱۱ نفر است.

شهر هزار موشک

با چنین حجمی از حملات هوایی دشمن، شاید بتوان گفت هیچ یک از شهرهای دنیا به اندازه دزفول معنای جنگ را درک نکرده و هیچ جا این تعداد موشک را تجربه نکرده باشد، شهری که در همان دوران دفاع مقدس و در حالی که نقاط بسیاری از کشورمان همواره مورد هجوم دشمن قرار می‌گرفت، ویژگی منحصر به فردی یافته بود و با اسامی متعددی چون «شهر مقاومت»، «شهر موشک‌ها»، «شهر پاتک‌ها» و بالاخره شهر هزار موشک شناخته می‌شد. شهرت دزفول در مظلومیت و البته ایستادگی به جایی رسید که حضرت امام در خصوص مردمانش فرموده بود: «دزفول دین خود را به اسلام ادا کرد.»

خانم پیری به عنوان یکی از شهروندان دزفولی از زندگی دسته جمعی اهالی یک خانواده یا فامیل در محله‌های مشخصی از شهر می‌گفت که در هنگام بمباران‌های شدید گاه تعداد زیادی از افراد یک فامیل درجا به شهادت می‌رسیدند چنانچه از خانواده و فامیل او حدود ۱۲ نفر به شهادت رسیده‌اند.

این شهروند دزفولی دامنه اثرات بمباران دشمن را محدود به دوران دفاع مقدس نمی‌دانست و عنوان می‌کرد: به غیر از اثرات جسمانی و آنی که بمباران دشمن در مجروح ساختن و همچنین به شهادت رساندن اهالی این شهر داشت، پس از پایان دفاع مقدس به دلیل استمرار این گونه حملات، بسیاری از مردم و بخصوص زنان و کودکان این شهر دچار استرس‌های عصبی و سایر بیماری‌های روحی شدند چنانچه خود من بارها شاهد به دنیا آمدن کودکانی با مشکلات عدیده جسمی بودم. این مشکل ماحصل استرس‌هایی بود که مادران‌شان در دوران جنگ تحمل کرده بودند.

۲۸ آذر ۶۱

اما در کنار همه این مصیبت‌ها، واقعه ۲۸ آذرماه ۱۳۶۱ اتفاق منحصر به فردی به شمار می‌رود. در این روز دشمن به عمد مناطق مسکونی دزفول را به جهت گرفتن تلفات بیشتر و ترساندن مردم مورد هجوم قرار داد. در کتاب «یک شهر دو جبهه یک خاکریز» نوشته عبدالامیر مطیع الرسول آمده است: در ساعات ۱۵ و ۳۵ دقیقه و ۱۸ مورخه ۲۸ آذرماه سال ۱۳۶۱ دو موشک زمین به زمین به دو نقطه مسکونی و پرجمعیت دزفول اصابت و بیش از ۲۰۰ منزل مسکونی و مغازه ویران، ۶۲ نفر شهید و ۲۸۷ نفر مجروح شدند. در این روز تاریخی دزفول مورد اصابت موشک‌های دیگری هم قرار گرفت.

با وجود تمامی این مصیبت‌ها، مردم دزفول در طول دفاع مقدس چنان مقاومتی از خود نشان دادند که حماسه ایثار و ایستادگی‌شان زبانزد رسانه‌های داخلی و خارجی شده بود. خبرگزاری پارس (‌خبرگزاری جمهوری اسلامی‌) طی گزارشی از شهر دزفول در تاریخ ششم دی ماه ۱۳۵۹ نوشت: دزفول با اینکه بارها هدف موشک‌های فراگ و موشک‌های دور‌برد دشمن قرار گرفت، یکی از موفق‌ترین شهرها از لحاظ بسیج عمومی و ترویج روحیه مقاومت و ایثار بوده است. بافت اجتماعی و فرهنگ مذهبی عامل وحدت و همبستگی بی‌نظیری در میان اهالی بوده و این شهر را به یک پایگاه مقاومت علیه دشمن تبدیل کرده است. به‌رغم همه مشکلات مردم این شهر خود را برای مقاومت همه‌جانبه در برابر دشمن مهیا ساخته‌اند.

و در نهایت حضرت امام خمینی(ره) در پیامی به تاریخ ۵ اردیبهشت ماه سال ۶۲ خطاب به مردم دزفول فرمودند: ملت ایران و دزفول عزیز و مقاوم در برابر آنها ایستاده است و امروز هم که مصیبت را وارد کرده‌اند باز فریاد جنگ جنگ تا پیروزی از جوانان دزفولی بلند است.